Brazil

Brazil
brazil_11985, Αγγλία, έγχρωμο, Dolby Surround, 1.85:1, 142 λεπτά
Σκηνοθεσία: Terry Gilliam
Σενάριο: Terry Gilliam, Charles McKeown, Tom Stoppard
Παραγωγή: Arnon Milchan
Μουσική: Michael Kamen
Φωτογραφία: Roger Pratt
Μοντάζ: Julian Doyle
Παίζουν: Jonothan Pryce, Robert de Niro, Katherine Helmond, Ian Holm, Bob Hoskins, Kim Greist

DVD: Special Edition των εκδόσεων Criterion. Πακέτο με τρία DVD.
DVD 1: η ταινία με το τελικό cut του σκηνοθέτη, διάρκειας 142 λεπτών, ηχητικό σχόλιο του σκηνοθέτη και αγγλικοί υπότιτλοι.
brazil_7DVD 2: ένα ολόκληρο DVD με επιπλέον πληροφορίες για την παραγωγή, από το σενάριο έως τη διανομή της ταινίας, όλη τη φιλολογία για τη διαμάχη Gilliam-Universal και δύο πολύ σημαντικά ντοκιμαντέρ. Το «What is Brazil», ντοκιμαντέρ για τα γυρίσματα του Rob Hedden που ουσιαστικά δεν έχει προβληθεί ποτέ. Το δεύτερο ντοκιμαντέρ είναι η μεταγραφή σε μορφή βίντεο του εξαντλημένου πλέον και διάσημου βιβλίου του Jack Mathews. Οι πρωταγωνιστές του δράματος συγκεντρώθηκαν και γύρισαν το βίντεο αποκλειστικά για την Criterion.
DVD 3: η απαράδεκτα κομμένη εκδοχή της Universal στα 94 λεπτά, με τον εκπληκτικό τίτλο «Love Conquers All», όπου εύκολα κανείς παρατηρεί πώς μπορεί να αλλάξει το νόημα μιας ταινίας με το ίδιο ακριβώς υλικό μέσα από ένα διαφορετικό μοντάζ. Επίσης, αξίζει να ακούσετε το ηχητικό σχόλιο του David Morgan.

Brazi(iiiiii)l ta, ra, ra, ta, ra, ta, ra, taaaa….

Το «Brazil» είναι μία από τις ομορφότερες ταινίες όλων των εποχών. Μέσα από την ιδιαίτερα ευαίσθητη, πάντα ευφάνταστη και ευχάριστα αποκαλυπτική ματιά του Terry Gilliam, το «Brazil» συγκλονίζει, στέκει εκεί, ξεδιπλώνεται και προσφέρει ευφορία ψυχής, ώτων και οφθαλμών, αξέχαστη πολύ καιρό.

Ώρα 8:49 μ.μ. Κάπου μέσα στον 20ό αιώνα.
Έτσι ξεκινά αυτή η ιστορία του δημόσιου υπαλλήλου και ήρωά μας είναι ο Sam Lowry, με τη μαμά και τις υψηλές διασυνδέσεις της.

Ο Sam (ο εκπληκτικός Jonathan Pryce) είναι ένας απλός, εφησυχασμένος άνθρωπος που δέχεται τα «καλούδια» της brazil_2κοινωνίας του και της τάξης του χωρίς να αναρωτιέται και πολύ για όλα αυτά. Μόνο που είναι καλός άνθρωπος και σχετικά έξυπνος. Μπορεί να βρει λύσεις για τον προϊστάμενό του που να τον βγάζουν από τη δύσκολη κατάσταση, χωρίς την υποχρέωση να πάρει θέση στα κοινωνικά προβλήματα που αρχίζουν να εμφανίζονται μπροστά του σαν τα μανιτάρια.
Όλοι ­και όλα­ είναι καλωδιωμένοι με τεράστια καλώδια. Υπάρχει μια διάχυτη εμπιστοσύνη στο «σύστημα» που λειτουργεί ρολόι και οι άνθρωποι-μέλη του είναι απόλυτα συμφιλιωμένοι με τηνbrazil_3 ιδέα της εναρμόνισης με
αυτό. Πώς τώρα μέσα σε όλα αυτά ο Sam καταφέρνει να ερωτευθεί είναι ένα θαύμα. Θαύμα που η κοινωνία του δεν έχει λάβει υπόψη της και έτσι οι πόρτες των ασανσέρ, παραδείγματος χάρη, δεν έχουν προγραμματιστεί έτσι ώστε να μπορούν εν δυνάμει να ανοίγουν και να κλείνουν σύμφωνα με το ρυθμό ενός αφηρημένου ανθρώπου.

Ονειρεύεται εδώ και καιρό μια γυναίκα, την οποία θα συναντήσει τελικά, θα την πείσει για τον έρωτά του κάνοντας brazil_4όλα τα ανάρμοστα, «παιδικά», φοβισμένα, επικίνδυνα και ανατρεπτικά πράγματα που θα μπορούσε να φανταστεί κάποιος της κοινωνίας του. Είναι τόσο φοβισμένος, που γίνεται επικίνδυνος, αλλά ο Sam είναι ένας «καλός άνθρωπος» και αυτό θα το πληρώσει ακριβά. Πολλά είναι αυτά που συσσωρεύονται εναντίον του και ο κρατικός μηχανισμός θα τον βρει και θα τον τιμωρήσει. Διότι ονειρεύεται, διότι βρίσκει πρακτικές λύσεις σε γραφειοκρατικά θέματα, διότι ανακαλύπτει ότι δεν λειτουργούν όλα ρολόι (αν και δεν τα κρίνει), διότι ­κυρίως !­ εμπιστεύθηκε την επισκευή του κλιματιστικού του σε έναν ελεύθερο σκοπευτή και όχι στην κρατική υπηρεσία διόρθωσης βλαβών. Αυτή η εμπιστοσύνη, όμως, θα τον σώσει εντέλει από τη συνείδηση του θανάτου. Ο φοβερός κομάντο επισκευαστής κλιματιστικών, Harry Tuttle (που τον υποδύεται εξαίσια ο Robert de Niro), θα κατέβει με σκοινιά και συνεργάτες, βόμβες και όπλα και θα τον σώσει από τα βασανιστήρια και το θάνατο.

Τι από όλα αυτά είναι αλήθεια ή όνειρο μέσα στην ταινία; Δεν έχει και μεγάλη σημασία, διότι η αντανάκλαση των brazil_5νοημάτων επάνω μας γίνεται το ίδιο αποτελεσματικά με οποιονδήποτε τρόπο επιλέξει ο θεατής να μεταφράσει την ταινία. Εξάλλου, όλα είναι καλωδιωμένα σε αυτό τον κόσμο και η μόνη φυγή είναι το όνειρο, ο έρωτας. Όλοι έχουν όνειρα μέσα στην ταινία, η ταινία μιλά για αυτά και, όπως λέει ο ίδιος ο σκηνοθέτης, αυτές οι δύο γριές γυναίκες, η μητέρα του Sam και η φίλη της, γίνονται όλο και πιο άσχημες και χάνουν τη θηλυκότητά τους, κυνηγώντας το άπιαστο όνειρο της νεότητας. Το όνειρο του Sam επίσης δεν ξεφεύγει από τα κοινότοπα των ανδρών της κοινωνίας μας. Τι ονειρεύεται ο Sam; Μα, να γίνει Superman. Να σώσει το ανυπεράσπιστο κορίτσι από τους κακούς, τους οποίους νικά με δύναμη και τόλμη. Ο Sam κάνει ό,τι κάνει στην ταινία, διότι απλούστατα είναι ερωτευμένος.

Το «Brazil» είναι μια ερωτική ιστορία μέσα σε μια καθημερινή κοινωνία του παντού, που φλερτάρει, όμως, με τηνbrazil_6 αισθητική του ’30. Τα ρούχα, τα πρόσωπα, τα χρώματα παραπέμπουν σε αυτή την εποχή, ενώ οι συμπεριφορές προβάλλουν την υπερβολή του σήμερα (αν και η ταινία γυρίστηκε το ’83-’85), με μια αισθητική του κόσμου μέσα στον οποίο ζούμε που κόβει την ανάσα.

Η υπερβολή είναι το μεγάλο κωμικό όπλο του Terry Gilliam και έτσι… βάζει βόμβες μέσα στα καλά εστιατόρια, στα οποία ο Sam τρώει με φίλες της μαμάς του και ο σερβιτόρος τοποθετεί ένα παραβάν για να μη βλέπουν οι καλοί πελάτες τις ζημιές από τις βομβιστικές επιθέσεις· βάζει μια έγκυο γυναίκα ­τη μοναδική γυναίκα­ όρθια μέσα στο τρένο-κλουβί που μεταφέρει τους καθιστούς άνδρες υπαλλήλους, «χοντραίνοντας» το παιχνίδι της όλο και αυξανόμενης έλλειψης ευγένειας που χαρακτηρίζει την εποχή μας· στέλνει ένα τραγουδιστό τηλεγράφημα στον Sam, ο οποίος νιώθει υποχρεωμένος να τραγουδήσει (φάλτσα!) την απάντηση και πολλά άλλα, που διανθίζουν συνέχεια τη σκληρή ανατρεπτική του αφήγηση.

Σχολιάστε